Là một trong những giáo viên đầu tiên của cả nước tham gia dạy học theo Mô hình VNEN, cô Trần Thị Liên – Trường Tiểu học Lê Ngọc Hân (TP Lào Cai) nhận xét: Dạy theo VNEN hoàn toàn yên tâm về chất lượng, với nhiều ưu điểm vượt trội so với cách dạy học truyền thống hơn.

Điều đáng nói là, ở mô hình này có sự chuyển đổi rõ rệt về vai trò của giáo viên so với dạy học truyền thống. Trong Mô hình VNEN, giáo viên là người tổ chức lớp học; quan sát hoạt động của mỗi cá nhân, của mỗi nhóm; hỗ trợ học sinh khi cần thiết; chốt lại những điều cơ bản nhất của bài học; đánh giá quá trình và kết quả học của học sinh.

“Dạy học theo mô hình này, giáo viên nói ít, hướng dẫn nhiều bởi hoạt động của chúng tôi đã thay đổi căn bản. Việc chính là tổ chức lớp học thành các nhóm và theo dõi, hướng dẫn hoạt động của mỗi HS trong học tập. Vì thế chúng tôi phải di chuyển liên tục từ nhóm này sang nhóm khác nhằm hỗ trợ kịp thời khi các em có yêu cầu. Thú thật, dạy lớp VNEN, chúng tôi phải đi dép lê, thậm chí là đi chân đất để thuận tiện cho việc di chuyển trong lớp học” – cô Liên chia sẻ.

Cũng với câu chuyện trên, cô Lê Thị Thủy - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Thạch Linh (TP Hà Tĩnh) kể lại: “Ban đầu một số giáo viên trường tôi vẫn có thói quen đi giầy cao gót lên lớp. Chưa đầy 15 phút, cô nào cô nấy đều phải tháo giầy để đi chân đất. Bản thân chúng tôi cũng luôn khuyến cáo giáo viên nên đi dép lê để dạy học, vì khi dạy VNEN, giáo viên không chỉ di chuyển liên tục trong lớp mà còn phải sử dụng những động tác, ngôn ngữ hình thể để truyền tải kiến thức và hướng dẫn HS nhằm tạo không khí học tập sôi nổi và cuốn hút các em vào bài học”.

Ngoài ra, theo cô Thủy, trong các tiết học, giáo viên thực hiện đổi mới phương pháp dạy đó là: Không giảng bài để truyền thụ kiến thức cho HS mà hướng dẫn HS làm việc với tài liệu hướng dẫn học qua hình thức hoạt động nhóm có sự hỗ trợ của đồ dùng học tập. Khi tổ chức, hướng dẫn, giáo viên phải quan sát tốt các tình huống xảy ra để phát hiện và giúp đỡ kịp thời cho cá nhân, nhóm HS nếu các em có tín hiệu yêu cầu hoặc khi các em đã hoàn thành yêu cầu bài học, giáo viên phải có khả năng tương tác bằng lời nói, hành động mới điều khiển được các hoạt động học tập.

Còn theo cô Nguyễn Thị Hạnh – giáo viên Trường Tiểu học Châu Hạnh I (Quỳ Châu, Nghệ An), với VNEN hoạt động dạy học của giáo viên được thay đổi cơ bản so với dạy học truyền thống thể hiện ở hình thức tổ chức dạy học. Vai trò của giáo viên đã thay đổi từ truyền thụ, giảng giải thậm chí là làm thay chuyển sang hướng dẫn, trợ giúp cho các em. Đồng thời, giáo viên phải biết hướng dẫn, gợi mở cho các em từ chỗ tiếp thu kiến thức một cách thụ động đến việc các em tự tìm kiếm qua tài liệu, thảo luận nhóm.

Theo kinh nghiệm của tôi, trong các tiết học giáo viên cần quan sát, theo dõi, trao đổi, kiểm tra kết quả thực hiện nhiệm vụ của HS, nhóm HS theo tiến trình dạy học. Đồng thời có những biện pháp hỗ trợ kịp thời với HS khi các em cần sự hỗ trợ để hoàn thành nhiệm vụ học tập. Bên cạnh đó, giáo viên đưa ra những đánh giá công tâm giúp HS tiến bộ trong mọi hoạt động.

Một số giáo viên cho rằng, dạy học theo VNEN nhàn hơn vì không phải soạn giáo án. Tuy nhiên, theo cô Hoàng Thị Thắm – giáo viên Trường Tiểu học Hoàng Văn Thụ (TP Lào Cai), dẫu giáo viên không phải soạn bài nhưng phải nghiên cứu kĩ bài học, hiểu rõ quá trình hình thành kiến thức để tổ chức lớp học.

Từ đó phải chuẩn bị đồ dùng dạy học và điều chỉnh nội dung, yêu cầu bài học cho phù hợp với đối tượng. “Quan trọng nhất là giáo viên phải dự đoán được các tình huống khó khăn mà HS dễ mắc phải trong quá trình học tập và từ đó có những giải pháp hợp lí nhằm hỗ trợ HS kịp thời. Bên cạnh đó, giáo viên cần phát hiện những HS chưa tích cực, HS gặp khó khăn trong quá trình học để khuyến khích các em hoàn thành nhiệm vụ học tập của mình” – cô Thắm cho biết.

Liên quan đến nội dung này, bà Nguyễn Thị Hải Lý – Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Tĩnh thẳng thắn trao đổi: Nếu giáo viên nói dạy theo VNEN nhàn hơn thì giáo viên đó chưa hiểu hết về VNEN và chưa thực sự hòa mình với VNEN. Đúng là dạy theo VNEN giáo viên không phải soạn bài nhưng giáo viên phải dành thời gian nghiên cứu kĩ bài học trước khi lên lớp, làm đồ dùng, sưu tầm tư liệu giúp HS gắn kiến thức với thực tiễn.

Không chỉ vậy, trong quá trình lên lớp giáo viên phải biết vận dụng linh hoạt các hoạt động GD cũng như các hình thức tổ chức phù hợp với nội dung bài học và đối tượng HS. Đồng thời phải đánh giá hiệu quả đạt được sau mỗi tiết dạy để có biện pháp cụ thể khắc phục những tồn tại ở tiết học sau.

“Chúng tôi cũng lưu ý các trường, trong các hoạt động GD tuyệt đối không để giáo viên lạm dụng vai trò của Chủ tịch Hội đồng tự quản lớp hoặc các nhóm trưởng để “bớt việc” cho mình. Mặt khác, khuyến khích giáo viên dạy học gắn lý thuyết với thực hành, gắn kết giữa nội dung bài học với đời sống thực tiễn nhằm nâng cao phẩm chất và khả năng vận dụng kiến thức của HS để giải quyết các tình huống trong thực tiễn” – bà Lý nhấn mạnh.

“Dạy học theo VNEN, giáo viên tuyệt đối không được ngồi một chỗ và làm hộ các phần việc của học sinh. Trong quá trình điều khiển các hoạt động học tập, giáo viên cần chú trọng tương tác với học sinh bằng lời nói, hành động, cử chỉ và biểu cảm nhằm đạt hiệu quả cao nhất trong từng nội dung bài học”.

Bà Nguyễn Thị Hải Lý – Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Tĩnh